Truyền dữ liệu không cần Internet


Apple iBeacon: trợ giúp cá nhân. Bộ phát iBeacon biết được người dùng đang ở xa hay đến gần với ba mức độ: xa, gần và trực tiếp. Sau đó, nó sẽ đưa ra những thông tin cần thiết cho người dùng như thông tin khuyến mãi, thanh toán giao dịch…
Bùi Lê Duy

(PCWorldVN) Kết nối trực tiếp giữa điện thoại thông minh thường cho tốc độ truyền nhanh hơn hoặc chơi game mượt hơn. Nhưng tính bảo mật của các phương thức kết nối này như thế nào?

Các nhà phát triển ứng dụng di động luôn mơ đến một thế giới mà các thiết bị đều có thể nhận diện được nhau và hơn nữa là kết nối trực tiếp với nhau trong một không gian nào đó. Vào thời điểm này, chúng ta phải cần đến một router WLAN làm trung gian để kết nối các thiết bị di động với nhau. Mặc dù Bluetooth cũng là cách dễ dàng để kết nối trực tiếp hai thiết bị nhưng phương cách này chậm và đòi hỏi người dùng phải xác thực thiết bị lẫn nhau. Điều đó quá rối rắm đối với những ứng dụng cung cấp thông tin như hướng dẫn mua sắm khi bạn bước vào trung tâm thương mại, hay viện bảo tàng. Vài công ty, nhất là Apple với giải pháp iBeacon, muốn thay đổi cách mà các thiết bị di động tương tác với môi trường bên ngoài. Những công nghệ mới trong tương lai, như Nearby của Google hay Wi-Fi Aware hứa hẹn sẽ có được giải pháp kết nối trực tiếp, tạm thời giữa hai thiết bị với nhau. Lợi ích dễ thấy nhất của một hệ thống như vậy là không cần tìm điểm kết nối (hot spot) trung gian nào và cũng không cần đăng nhập, xác thực dài dòng.

Google Nearby: hệ thống định vị phức tạp. Nearby sử dụng WLAN lẫn Bluetooth, tuỳ vào khoảng cách và tốc độ cần truyền. Bằng cách trao đổi tín hiệu âm thanh mà tai người không nghe được, các thiết bị định vị và nhận diện lẫn nhau cho dù người dùng đến gần hay đi ra xa.
Không phải đăng nhập, không thêm chi phí

Với những mạng kết nối gần như vậy, bạn rất dễ rủ bạn bè cùng chơi game chung trên chuyến xe lửa hay trên máy bay, trong công viên… Những cửa hàng bán lẻ cũng có thể gửi báo giá khuyến mãi vào thẳng điện thoại của khách nào đi ngang qua mà không cần đến mấy tờ rơi quảng cáo. Tuy vậy, những kết nối “always-on” (luôn luôn mở) như vậy cũng đòi hỏi mức bảo mật và an toàn dữ liệu tương xứng. Trong tương lai gần, ứng dụng chặn quảng cáo chắc chắn sẽ là thị trường đầy tiềm năng.

Apple đang đi đầu trong lĩnh vực này với giải pháp iBeacon. Vì công nghệ này chỉ cho phép kết nối một chiều, từ bộ phát iBeacon đến thiết bị cuối, nên nó rất phù hợp cho thanh toán di động, vé điện tử (e-ticket) hoặc thông tin tiếp thị. Nhưng iBeacon không phù hợp để truyền dữ liệu giữa các thiết bị với nhau. iBeacon đơn giản là một bộ phát Bluetooth - LE và nó được thiết kế để hoạt động ở mức tối giản nhất có thể, sử dụng chuẩn mã hoá AES 128-bit.

iBeacon cũng có thể xác định được khoảng cách từ nó đến thiết bị của người dùng, nhưng chỉ theo ba cấp độ: “Immediate” (vài cm), “Near” (dưới 10m) và “Far” (trên 10m). Kèm theo đó là khả năng nhận biết được một người dùng đang đến gần, dừng lại hoặc rời xa. Tại Mỹ, Apple sử dụng iBeacon để thử nghiệm nhiều trường hợp, nhưng chưa áp dụng thực tế. iBeacon có thể hỗ trợ các thiết bị chạy iOS 7 và Android 4.3 trở lên.

Từ Windows Phone 8.1 trở lên, bạn có thể kích hoạt Wi-Fi Sense trong “WLAN optimisation”. Nó có cả tuỳ chọn cho địa chỉ Facebook và Skype.
Google Nearby sử dụng Bluetooth và Wi-Fi

Với Nearby, Google có kế hoạch thiết lập kết nối trực tiếp giữa các thiết bị di động với nhau. Nhưng hệ thống này xem ra phức tạp hơn nhiều so với iBeacon của Apple, mỗi thiết bị có thể thiết lập một kết nối với mọi thiết bị khác theo mô hình kết nối mạng mesh (mạng tổ ong, mỗi node đều có khả năng nhận và chuyển tiếp dữ liệu). Tuỳ vào yêu cầu tốc độ truyền và khoảng cách mà Nearby sử dụng Wi-Fi hoặc Bluetooth LE để kết nối.

Các thiết bị kết nối đồng thời với nhau thông qua tín hiệu âm thanh, ở tần số mà tai người không nghe được. Tính năng lạ thường này xem ra là một loại hệ thống siêu âm, có thể cho biết chính xác vị trí và khoảng cách giữa các thiết bị với nhau. Bởi Nearby cũng hỗ trợ beacon nên bộ truyền beacon được Apple hỗ trợ có thể dùng kèm, bổ sung cho giải pháp này.

Google cũng đang cung cấp cho các nhà phát triển những giao diện lập trình cho hai chế độ khác nhau: Nearby Messages để chat theo nhóm hoặc cùng làm việc cộng tác trên tài liệu Office; và chế độ Nearby Connections thiết lập kết nối dữ liệu thời gian thực. Có vài ứng dụng thực tế, trong đó chơi game nhiều người, truyền video và bảng tương tác ảo (whiteboard). Nearby hỗ trợ hệ điều hành Android 4.3 trở lên và có thể dùng trên iOS qua Google Play Services (từ phiên bản 7.8 trở lên). Thậm chí, bạn không cần đến tài khoản Google mới dùng được. Nearby cũng hỗ trợ chế độ guest trên Chromecast và nó sử dụng được với Google Play Games và add-on Google Tone của Chromecast.

Về nguyên tắc, hai quan điểm kết nối của Wi-Fi ALliance là Aware (nhận ra nhau) và Direct (kết nối trực tiếp với nhau) đều hợp với Google Nearby, nhưng chỉ khi nó dùng kết nối của Wi-Fi. Aware là công nghệ tự động nhận diện và định vị lẫn nhau. Không như các mạng WLAN thông thường, Aware nhanh hơn, tốt hơn khi có nhiều người kết nối. Ngoài ra, mạng WLAN ngốn nhiều pin của điện thoại nhưng Aware sử dụng tín hiệu rất ngắn, như nhịp tim, nên giới công nghệ gọi là tín hiệu “heartbeat”, để duy trì kết nối. Theo Wi-Fi Alliance, đặc tính này giúp tiết kiệm pin rất nhiều cho thiết bị (so sánh như bóng đèn dây tóc và bóng đèn huỳnh quang). Từ góc độ kỹ thuật này, Wi-Fi Direct có nhiều đặc tính tương tự như Aware. Tuy nhiên, Direct chỉ để truyền dữ liệu giữa hai thiết bị mà thôi, gần giống với AirDrop của Apple.

Bản thân Wi-Fi Alliance không đưa ra bất kỳ ứng dụng nào cho Aware và Direct. Thay vào đó, họ dựa vào các nhà phát triển ứng dụng, là nhóm từng đưa ra ý tưởng sử dụng mạng mesh. Một ứng dụng liên quan đến định vị thiết bị rất hữu dụng là nếu bạn đang trong khán phòng, ứng dụng có thể chỉ cho bạn biết có bạn bè của mình trong khán phòng hay không và họ đang ở đâu. Nhờ vào tính năng định vị này mà ứng dụng có thể hướng dẫn bạn đến gặp bạn của mình. Tính năng này cũng hữu ích cho rạp chiếu phim, xí nghiệp hay những khu chợ đêm sầm uất dễ lạc. Wi-Fi Aware, theo một phương diện nào đó lại giống với thiết bị Internet of Things, nhất là nếu bạn sử dụng trong nhà thông minh, luôn cần đến chuẩn kết nối trực tiếp.

Wi-Fi Aware và Direct hiện thời được các nhà sản xuất chip WLAN lớn hỗ trợ gồm: Intel, Broadcom, Marvell và Realtek. Thậm chí, những chip cũ cũng có thể được nâng cấp firmware để hỗ trợ. Những cập nhật này phải do nhà sản xuất điện thoại và máy tính bảng đưa ra.

TransferJet cho Android, iOS và win PC của Toshiba giống như công nghệ NFC, chỉ hoạt động trong tầm 5cm nhưng công nghệ này có tốc độ truyền dữ liệu rất cao, đến 375Mb/giây.
Quick Data Transfer với TransferJet

Trong triển lãm IFA gần đây, Toshiba công bố adapter TransferJet giúp truyền dữ liệu giữa PC Windows và các thiết bị Android và iOS. Giống như công nghệ NFC, TransferJet là công nghệ truyền dữ liệu cự ly ngắn, chỉ trong khoảng 5cm. Nhưng khác với NFC, nó có thể đạt tốc độ tối đa đến 375Mbit/s, nghĩa là bạn có thể truyền dữ liệu lớn như phim HD, thư viện hình ảnh, PDF… một cách dễ dàng. Vào thời điểm này, adapter kết nối với thiết bị thông qua ngõ USB hoặc ngõ Lightning. Tuy vậy, nếu hiệp hội TransferJet Alliance (có Sony làm thành viên) có chiến lược rõ ràng, chuẩn này rất có thể sẽ tích hợp thẳng vào trong điện thoại thông minh.

Trong khi đó, Wi-Fi Sense của Microsoft không giúp gì được cho kết nối trực tiếp giữa hai thiết bị nhưng lại cho bạn tự động đăng nhập vào điểm truy cập (hot spot) và mạng WLAN mà không cần thông qua các thủ tục rườm rà. Tính năng này có thể dùng trong mọi thiết bị chạy Windows Phone 8.1 và Windows 10.

Wi-Fi Sense hoạt động dựa trên dữ liệu truy cập WLAN trước đó và nó tự động kết nối Wi-Fi cho mọi địa chỉ liên lạc có trong sổ địa chỉ trên máy. Nguyên tắc của tính năng này là phạm vi Wi-Fi càng rộng nếu có càng nhiều người nhập mạng, nên đó là lý do tại sao Wi-Fi Sense có thể mở rộng tầm phủ địa chỉ liên lạc trên Skype và Facebook. Mục tiêu xa hơn là một cơ sở dữ liệu trung tâm, gồm càng nhiều điểm WLAN càng tốt. Mặc dù Microsoft lưu dữ liệu đăng nhập theo định dạng được mã hoá và không cho người dùng thấy bất kỳ mật khẩu nào nhưng giới công nghệ luôn quan ngại đến khả năng bảo mật của tính năng này.